Toxisch leiderschap in Belgische bedrijven
Toxisch leiderschap en passief management: een groeiend probleem voor werknemers in België
Recent onderzoek toont aan dat steeds meer werknemers in België te maken hebben met toxisch gedrag van hun leidinggevenden. Waar in 2021 nog 5,5 procent van de werknemers aangaf onder een controlerende baas te werken, is dat percentage in 2023 gestegen naar 9,3 procent. Deze stijging wijst op een zorgwekkende trend in de werkomgeving, waarbij werknemers niet alleen te maken krijgen met micromanagement, maar ook met andere vormen van toxisch leiderschap.
De impact van economische druk op managementstijlen
Volgens Heidi Verlinden van Securex heeft de economische druk, veroorzaakt door inflatie en financiële problemen, een directe invloed op de manier waarop bedrijven worden geleid. De top van organisaties stelt steeds hogere doelen, waarbij de focus op resultaten ten koste gaat van het welzijn van werknemers. Deze hoge verwachtingen worden vaak doorgegeven aan de leidinggevenden, die op hun beurt die druk overdragen aan hun teams. Het resultaat? Werknemers voelen zich gecontroleerd en snel bestraft als ze niet voldoen aan de eisen, wat leidt tot een onveilige en ongezonde werkomgeving.
Arbeiders versus bedienden: een verschil in ervaring
Opvallend is dat arbeiders vaker aangeven te maken te hebben met een toxische baas dan bedienden. Een mogelijke verklaring hiervoor is de buffer die telewerk kan bieden. Werknemers die de mogelijkheid hebben om thuis te werken, ervaren minder snel toxisch leiderschap dan werknemers die altijd op locatie werken. Het kunnen werken in een minder directe omgeving met de leidinggevende biedt kennelijk een vorm van bescherming tegen dit soort gedrag.
Toxisch leiderschap en grensoverschrijdend gedrag
Toxisch leiderschap blijft niet alleen beperkt tot micromanagement en controle. Uit onderzoek blijkt dat werknemers die een controlerende baas hebben, ook vaker te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag, zoals verbale of fysieke agressie, discriminatie en pesterijen. Maar liefst 43,5 procent van de werknemers met een toxische baas voelde zich in het afgelopen jaar slachtoffer van dergelijk gedrag. Opmerkelijk is dat niet alleen de leidinggevenden verantwoordelijk zijn voor dit grensoverschrijdend gedrag—ook collega's en externen spelen hierin een rol.
De gevaren van passief leiderschap
Toxisch leiderschap is echter niet het enige probleem. Ook passief leiderschap, waarbij de leidinggevende zich afwachtend en niet betrokken opstelt, heeft een negatieve impact op werknemers. Uit het onderzoek blijkt dat 13,4 procent van de werknemers een passieve leider heeft, en meer dan de helft van deze werknemers voelt zich slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag op het werk. Passieve leiders creëren vaak een omgeving zonder duidelijke regels, waardoor grensoverschrijdend gedrag meer ruimte krijgt.
Wat kun jij doen als werknemer?
Voel je dat je vastzit in een werkomgeving met toxisch of passief leiderschap? Dit kan niet alleen je werkplezier verminderen, maar ook je mentale gezondheid beïnvloeden. Het is belangrijk om de juiste stappen te zetten om jezelf te beschermen en nieuwe kansen te verkennen. Loopbaanbegeleiding kan je helpen om inzicht te krijgen in jouw situatie, je talenten te ontdekken en de juiste keuzes te maken voor een gezonde en succesvolle toekomst. Of je nu twijfelt over je huidige baan of op zoek bent naar een nieuwe uitdaging, wij staan klaar om je te begeleiden op jouw pad.
